Kruisposten: wat zijn het en hoe werkt het?

Wat zijn kruisposten?

Als je geld overmaakt tussen je bankrekening en de kas of tussen 2 eigen bankrekeningen, dan maak je een ‘interne overboeking’. Kruisposten gebruik je als tijdelijke tussenrekening bij interne overboekingen. Je ‘parkeert’ dus eventjes het geld op een kruispost in je boekhouding en boekt het vanuit daar naar de eindbestemming.

Kruisposten vallen onder liquide middelen op je balans (aan de activazijde). Liquide middelen zijn eigenlijk de geldmiddelen die beschikbaar zijn in de onderneming, zoals je bankrekening en kas. Kruisposten zijn een uitzondering, omdat die altijd op 0 horen te staan nadat je de interne overboeking hebt verwerkt.

Waarom gebruik je kruisposten?

Kruisposten zijn nodig bij interne overboekingen. Waarom? Simpel gezegd omdat je bij interne overboekingen niet zomaar de bank en kas (of twee bankrekeningen) als elkaars tegenrekening mag gebruiken.

Wat zijn tegenrekeningen?

Als je een boeking maakt in de administratie, maak je een aanpassing bij een (grootboek)rekening. Dat zijn bijvoorbeeld de liquide middelen van je zaak (bankrekening en kas), de voorraad of je eigen vermogen. Bij elke aanpassing aan één rekening, moet er een andere rekening zijn die de aanpassing verklaart – dat is de tegenrekening.

Stel dat je voorraad inkoopt bij een leverancier. Je koopt €2.000 voorraad in en betaalt met je bankrekening. Dan boek je dat als volgt in:

In dat geval zijn je bankrekening en voorraad elkaars tegenrekening. De €2.000 die van je bankrekening is afgehaald wordt verklaard door de €2.000 die bij je voorraad bijkomt en vice versa.

Waarom heb je kruisposten nodig bij interne overboekingen?

Stel dat je geld overmaakt van je bankrekening naar de kas, of van één van je bankrekeningen naar de ander. Dat zorgt voor een verwarrende situatie in je boekhouding. Elke bankrekening en de kas heeft namelijk een eigen dagboek waar alle veranderingen op volgorde worden bijgehouden.

Neem het volgende voorbeeld: je neemt €100 uit je bankrekening en stopt het in de kassa. Je maakt een boeking aan bij je bankboek (daar gaat €100 van af) en gebruikt je kas als tegenrekening (daar gaat €100 bij). Dit staat er dan in je bankboek:

Deze boeking is echter nog niet geregistreerd in je kasboek. Die staat los van je bankboek. Om dat recht te trekken moet je daar ook een boeking maken. Maar als je daarin zet dat er €100 in de kas bijkomt en €100 van de bank afgaat, dan heb je één transactie twee keer in je boekhouding geregistreerd. Dát klopt niet.

Om dit probleem op te lossen bestaan kruisposten. Je ‘parkeert’ het bedrag eventjes op een kruispost en boekt het meteen weg naar de eindbestemming.

Neem het vorige voorbeeld. Bij de boeking voor je bankboek geef je aan dat daar €100 van af gaat. In plaats van de kas, geef je vervolgens ‘kruisposten’ als tegenrekening aan. Daar gaat €100 bij.

Nu boek je direct het bedrag op de kruispost weg door een boeking bij je kasboek te maken. Je geeft aan dat er €100 bij de kas bijkomt en bij je kruisposten €100 afgaat.

Nu klopt je boekhouding. Er zit €100 minder tegoed in je bankrekening, er ligt €100 meer in je kas en je kruisposten rekening staat op 0. En in plaats van dezelfde boeking dubbel te hebben staan, heb je nu 2 aparte boekingen.

Wanneer gebruik je kruisposten?

Tegenwoordig gebruik je kruisposten vooral bij het inboeken van pinbetalingen. Pinbetalingen worden namelijk in het kasboek als uitgave gezien (omdat het een ‘overboeking’ is van kas naar bank). Pas als je betaalprovider het bedrag op je rekening stort, kun je de boeking wegwerken. In dit geval is het handig om de pinbetaling tijdelijk in te boeken op een aparte kruisposten rekening. Lees hier hoe je pinbetalingen in je boekhouding wegwerkt.

Vroeger waren kruisposten meer in gebruik. Het duurde namelijk langer voordat een bedrag van de ene rekening naar de ander of naar de kas was overgeboekt. Dan kon je met een kruispost alvast aangeven dat het bedrag van de oorspronkelijke rekening werd afgehaald voordat de overboeking klaar was. Tegenwoordig staat het bedrag vrijwel meteen op de tweede rekening.

Voor die reden hoef je bij de meeste boekhoudpakketten geen kruisposten te gebruiken als je een interne overboeking aanmaakt. Je voert in dat je het bedrag van je ene rekening naar een ander verplaatst en het programma zorgt ervoor dat dit achter schermen netjes wordt weggeboekt. Zie ook hoe je in Rompslomp interne overboekingen verwerkt.

Wil je liever je boekhouding bijhouden in Excel? Helemaal top – wij houden van een doe-het-zelf mindset! Daarom hebben we een aantal templates om je op weg te helpen op onze downloadpagina. De templates zijn helemaal gratis en je hoeft je nergens voor in te schrijven. Neem ook een kijkje bij onze kennisbank als je je verder wil verdiepen in het boekhouden.