Winstgesprek
Tom plant bij mij een gratis winstgesprek op mijn website. Een week later bel ik hem. In het winstgesprek ben ik alleen maar vragen aan het stellen. En vooral veel aan het luisteren. Bij Tom begin ik met hem een compliment te maken. “Goed dat je het onderwerp schijnzelfstandigheid serieus neemt. Je wilt niet weten hoeveel zzp’ers er zijn die denken: ach, de kans op controle is zo klein. Dat overkomt mij niet.”
Schijnzelfstandigheid ZZP
Tom begint met vertellen. Hij had zich 7 jaar geleden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Sinds die tijd werkt hij als zelfstandig vloerenlegger. Hij werkt vooral bij grote projecten, zoals ziekenhuizen en kantoren. “Niet nadenken en lekker veel meters maken. Dat vind ik het allerfijnste,” zegt Tom.
“Tijdens Corona kon het niet op. Er was zoveel vraag. Ik heb in die tijd echt lekker veel geld verdiend. Ik zie mij dit nog heel veel jaren doen. Alleen toen hoorde ik jouw podcast en ging ik toch nadenken: ben ik ook een schijnzelfstandige? Mijn opdrachtgever zegt tegen mij dat ik niet zo moeilijk moet doen. Ga gewoon naar een BV, zegt hij. Dan omzeil je alle regelgeving.”
Regels schijnzelfstandigheid
“Hoeveel opdrachtgevers heb je?” vraag ik aan Tom. “Eén opdrachtgever. Dat is mijn oude baas, waar ik eerst in loondienst was. Hij wilde meer flexibiliteit en ik eigenlijk ook wel. Dus 7 jaar geleden hebben we afgesproken dat ik uit loondienst ging. Sinds die tijd word ik door hem weer ingehuurd als ZZP’er.”
Slik. Dat is een dikke vette + richting schijnzelfstandigheid. Eén opdrachtgever is niet voldoende.
“Mag jij zelf bepalen hoe je het werk uitvoert en wanneer?” Dit is de tweede testvraag om te beoordelen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. “Ik krijg mijn planning vier weken van tevoren te horen waar ik moet zijn en hoe laat. Elke maandagochtend beginnen we met alle andere zzp’ers op de zaak voor een briefing. Tussendoor komt mijn opdrachtgever ook nog controleren.”
Slik Slik. Wederom een dikke vette + op schijnzelfstandigheid. Instructie en aansturing passen niet binnen schijnzelfstandigheid.
“Wat trek jij ’s morgens voor kleren aan en hoe ga jij naar de opdracht toe?” Ik stel de vraag, maar ik weet het antwoord eigenlijk al wel. “Mijn opdrachtgever wil graag uniformiteit en daarom dragen we allemaal zijn bedrijfskleding. In de ochtend rijd ik met mijn auto naar de zaak. Dan pak ik daar een bus met materialen en gereedschappen. Vervolgens ga ik aan het werk.”
Slik Slik Slik. Dit is echt erg. Wederom een + op schijnzelfstandigheid. Het lopen van financieel risico hoort bij het ondernemerschap. Het gebruik van eigen gereedschap en een vervoermiddel is daar een goed voorbeeld van. Bovendien lijkt het alsof de zzp’er onderdeel is van het bedrijf door bedrijfskleding te dragen.
De harde waarheid
“Ik ga er niet om heen draaien. Jij bent hét voorbeeld van een schijnzelfstandige. Er wijst ook maar niets op dat jij ondernemer bent. Jouw opdrachtgever loopt een heel groot risico, maar jij ook! Stel dat er controle komt dan ben jij ook de sjaak.
De belastingdienst zal je aanmerken als schijnzelfstandige. Je bent geen ondernemer voor de belastingdienst. Dat betekent dat je geen recht hebt op aftrekposten als ondernemersaftrek, startersaftrek en mkb-winstvrijstelling. Deze zul je dan moeten gaan terugbetalen. En niet vanaf 1 januari 2025. Want de handhavingsclausule geldt voor de opdrachtgever. Niet voor de ZZP’er.”
Consequentie
“Dat betekent dat ze naar de lengte van de opdracht gaan kijken. Deze opdracht duurt al 7 jaar. Ze gaan dan 7 jaar terugvorderen. Omdat jij hele goede jaren hebt gedraaid, zal dit terugvorderingsbedrag in de tienduizenden euro’s gaan lopen.”
“Ik was er al bang voor” zegt Tom. “Zijn er ook oplossingen te bedenken. Kan ik niet overstappen naar een BV?”
De oplossing
“Nee, omzetten naar een bv is een fabeltje. Daar prikt de belastingdienst echt wel doorheen. Je zult een echte ondernemer moeten gaan worden.
Dat betekent werken met meerdere opdrachtgevers. Financieel risico lopen. Dus een eigen bus aanschaffen en gereedschap. Financieel verantwoordelijk zijn als er iets misgaat en je mag alleen afspraken maken over het eindresultaat. Dus geen overleg meer over hoe je iets moet doen. Jij ontvangt de opdracht en je moet zelf bedenken hoe je het gaat uitvoeren en wanneer. En zorg dat je met elke opdrachtgever een contract sluit. Dát is ondernemerschap.
Maar ik denk in jouw geval dat het heel verstandig is om met jouw opdrachtgever om tafel te gaan zitten. Jij bent de afgelopen 7 jaar als werknemer werkzaam geweest. Niet als ondernemer. Een werknemer bouwt rechten op. De eerste rechtszaken zijn hierover al gevoerd en zijn in het voordeel van de zzp’er beslist.
Als ik in jouw schoenen zou staan, zou ik weer lekker in loondienst gaan. Dat geeft echt minder kopzorgen.”
Een wijze les voor de toekomst
Ondernemen is niet een klus uitvoeren voor één opdrachtgever en verder niks regelen. Zorg dat je goed op de hoogte bent van de laatste regelgeving. Bekijk webinars, lees blogs en bij twijfel: benader altijd een expert voor advies.
Janine van Vliet
Koken met Cijfers
www.kokenmetcijfers.nl
